 |
Ελληνική Επανάσταση 1821
Χρονολόγιο 1770 - 1897
|
|
3/4/1770
|
Γεννιέται ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης |
21/7/1774
|
Υπογράφεται η συνθήκη Κιουτσούκ Καϊναρτζή |
11/6/1798
|
Εκτέλεση του Ρήγα Φεραίου στις φυλακές Βελιγραδίου |
13/1/1801
|
Έπαρση της σημαίας της <Ανεξαρτήτου Επτανήσου Πολιτείας> στην Κέρκυρα |
14/9/1814
|
Ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας |
26/1/1821
|
Σύσκεψη κληρικών,
προεστών και καπεταναίων με τον Παπαφλέσσα και τον Π. Πατρών Γερμανό
στο Αίγιο με θέμα την κήρυξη της Επαναστάσεως |
16/2/1821
|
Στο Κισνόβιο, πρωτεύουσα της Βεσσαραβίας, Ο Υψηλάντης παίρνει την απόφαση για την κήρυξη της Ελληνικής Επαναστάσεως |
3/3/1821
|
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συγκροτεί στη Μολδοβλαχία τον <Ιερό Λόχο> |
18/3/1821
|
Ορκωμοσία των οπλαρχηγών και προκρίτων στην Αγία Λαύρα |
23/3/1821
|
Αναγγέλεται επίσημα στις Ευρωπαικές Κυβερνήσεις η έναρξη της Επαναστάσεως |
23/3/1821
|
Κατάληψη Καλαμάτας |
25/3/1821
|
Ο Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός κηρύσσει την Έναρξη της Επαναστάσεως στην πλατεία Αγίου Γεωργίου Πατρών |
29/3/1821
|
Δύναμη 300 Μανιατών υπό
τον Θ. Κολοκοτρώνη δίνει την πρώτη μάχη του Αγώνα στον Άγιο Αθανάσιο
της Καρύταινας και νικά τους 1700 Τούρκους της περιοχής |
10/4/1821
|
Απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ |
8/5/1821
|
Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς |
12,13/5/1821
|
Μάχη Βαλτετσίου |
18/5/1821
|
Μάχη των Δολιανών |
20/5/1821
|
Το Μεσολόγγι κηρύσσει την Επανάσταση |
7/6/1821
|
Μάχη Δραγατσανίου, κατά
την οποία οι Ιερολοχίτες με επικεφαλής το Νικόλαο Υψηλάντη παρέμειναν
ακλόνητοι στις θέσεις τους και έπεσαν ηρωικά για την ελευθερία της
σκλαβωμένης Ελλάδας |
23/9/1821
|
Άλωση της Τρίπολης |
1/1/1822
|
Α΄ Εθνική Συνέλευση - Προσωρινόν Πολίτευμα |
20/2/1822
|
Ναυμαχία Πατρών |
2/4/1822
|
Καταστροφή της Χίου |
6/6/1822
|
Ανατίναξη της Τουρκικής Ναυαρχίδας στο λιμένα της Χίου από τον Πυρπολητή Κων/νο Κανάρη. |
4/7/1822
|
Μάχη του Πέτα |
26/7/1822
|
Μάχη στα Δερβενάκια |
29/3/1823
|
Συνέρχεται στο Άστρος Κυνουρίας η Β΄ Εθνική Συνέλευση |
29/5/1824
|
Καταστροφή της Κάσου |
20,22/6/1824
|
Καταστροφή των Ψαρών |
29/8/1824
|
Ναυμαχία του Γέροντα |
15/4/1825
|
Περιφανής νίκη των Ελλήνων κατά ισχυρών τουρκικών δυνάμεων στο Λεβίδι Αρκαδίας. |
23/4/1825
|
Μάχη στη γέφυρα της Αλαμάνας, θάνατος Αθανάσιου Διάκου |
20/5/1825
|
Μανιάκι - Παπαφλέσσας |
22/5/1825
|
Δολοφονία Μπουμπουλίνας |
2/6/1825
|
Ναυμαχία μεταξύ Ελληνικού και Τουρκικού Στόλου έξω από το λιμένα της Σούδας και νίκη των Ελλήνων |
5/6/1825
|
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος δολοφονείται στην Ακρόπολη Αθηνών |
13/6/1825
|
Οι Δ. Υψηλάντης και Κ.
Μαυρομιχάλης με 480 άνδρες αντιμετωπίζουν τους 6.000 Αιγυπτίους του
Ιμπραήμ στους Μύλους του Άργους και πετυχαίνουν περιφανή νίκη. |
10,11/4/1826
|
Έξοδος των πολιορκημένων του Μεσολογγίου |
22/6/1826
|
Μάχη της Βέργας (Μάνης) και νίκη των Ελλήνων εναντίον των δυνάμεων του Ιμπραήμ Πασά |
23/4/1827
|
Πεθαίνει ο Γεώργιος Καραισκάκης |
6/7/1827
|
Οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, Αγγλία, Ρωσσία και Γαλλία, υπογράφουν τη συνθήκη του Λονδίνου – Αυτονομία της Ελλάδος |
20/10/1827
|
Ναυμαχία Ναυαρίνου |
6/1/1828
|
Άφιξη του Καποδίστρια στο Ναύπλιο ως πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας |
19/1/1828
|
Πεθαίνει στη Βιέννη ο Γεν. Αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρος Υψηλάντης |
13/9/1829
|
Μάχη της Πέτρας |
30/1/1833
|
Φθάνει στο Ναύπλιο ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας Όθων |
22/2/1841
|
Κηρύσσεται επανάσταση στα Σφακιά της Κρήτης |
4/2/1843
|
Θάνατος Κολοκοτρώνη |
3/9/1843
|
Επανάσταση της Γ΄ Σεπτεμβρίου – Σύνταγμα |
25/9/1849
|
Θάνατος Νικηταρά |
21/5/1864
|
Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα |
9/11/1866
|
Ολοκαύτωμα μονής Αρκαδίου |
24/5/1881
|
Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Αγγλίας-Γαλλίας, με την οποία η Θεσσαλία και η Άρτα προσαρτώνται στο Ελληνικό Κράτος |
5/4/1897
|
Η Τουρκία κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Ελλάδας |
4/6/1897
|
Υπογράφεται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας οριστική ανακωχή, που σήμανε τη λήξη του ατυχούς Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 |
Η Αθήνα αποτινάσσει τις αλυσίδες της σκλαβιάς και προσχωρεί στην Επανάσταση (26η Απριλίου 1821)
Η προετοιμασία για την εξέγερση
Η Αθήνα
στις αρχές του 19ου αιώνα δεν έμοιαζε σε τίποτε με ένα τυπικό αστικό
κέντρο της εποχής όπως η Τριπολιτσά η το Ναύπλιο. Οι Τούρκοι στο σύνολο
τους δεν ήταν πάνω από 600οι σε σύνολο 11.000, ενώ οι Έλληνες κάτοικοι
της ζούσαν κυκλικά από την Ακρόπολη υπό την πίεση των Τούρκων της
περιοχής που ζούσαν ανάμεσα τους ένοπλοι. Η περιοχή γύρω από την
Ακρόπολη διέθετε επίσης ένα ασθενές τείχος, που πάντως σε συνδυασμό με
την Τουρκική στρατιωτική παρουσία μπορούσε να αποκρούσει κάθε πιθανή
επίθεση. Το τείχος ξεκινούσε από το ωδείο του Ηρώδη του Αττικού,
περνούσε από την πύλη του Αδριανού, συνέχιζε κατά μήκος της σημερινής
λεωφόρου Αμαλίας και περιλάμβανε τις σημερινές περιοχές του Ψυρρή και
του Θησείου σε μια συνολική έκταση 11.000 τμ.
Οι Έλληνες
διέθεταν την συντριπτική πλειοψηφία και οι τρεις κορυφαίοι πρόκριτοι της
πόλης που αντιπροσώπευαν τον πληθυσμό στους Τούρκους ήταν ο Προκόπης
Μπενιζέλος, ο Άγγελος Γέροντας και ο Παλαιολόγος Μπενιζέλος μέλη της
Φιλόμουσου Εταιρείας και οι τρεις μυημένοι στην Φιλική εταιρεία. Οι
Αθηναίοι ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο και με χειρωνακτικά
επαγγέλματα, ενώ ήταν άοπλοι και εντελώς άσχετοι με τα πολεμικά έργα.
Δεν ίσχυε το ίδιο όμως για τους πολυάριθμους αγρότες Αρβανίτικης
καταγωγής που ζούσαν στις γύρω περιοχές όπως στις Αχαρνές (Μενίδι), στα
Μεσόγεια, στην Χασιά ήταν ένοπλοι και αποφασισμένοι να πολεμήσουν τους
Τούρκους. Επικεφαλής των ενόπλων ήταν ο αρματολός Μελέτης Βασιλείου
εύπορος κτηματίας από την Χασιά, ο οποίος διατελούσε αρματολός υπό τις
διαταγές της Πύλης στην περιοχή. Ο Βασιλείου ήταν μυημένος στην Φιλική
εταιρεία και αποφασισμένος για την συμμετοχή του ίδιου και των οπαδών
του στον Αγώνα όταν θα λάμβανε διαταγές.
Ήδη από τις
αρχές Μαρτίου οι πρόκριτοι των Αθηνών βρίσκονταν σε συνεννόηση με τους
"ξωτάρηδες" (έτσι αποκαλούσαν οι αγρότες στην ύπαιθρο της Αττικής),
είχαν προμηθευτεί μυστικά μια ποσότητα όπλων με χρήματα του Παναγή
Σκουζέ και τα είχαν αποθηκεύσει στο σπίτι του παλαιού Αθηναίου προύχοντα
Χατζή-Ζαχαρίτσα, ο οποίος διατηρούσε άριστες σχέσεις με τους Τούρκους.
Επίσης πολεμοφόδια προετοίμαζε μυστικά οι μοναχοί του μοναστηριού της
Πεντέλης για τους επαναστάτες, ενώ φανερά υποστήριζαν ότι τα προόριζαν
για την άμυνα των Τούρκων στο κάστρο της Ακρόπολης. Αμέσως μετά την
έκρηξη της επανάστασης στην Πελοπόννησο ο Μελέτης Βασιλείου με εντολή
της Φιλικής Εταιρίας εξόπλισε 300 Χασιώτες και συνεργάστηκε με τους
Μενιδιάτες υπό τον Αναγνώστη Κιουρκατιώτη οργανώνοντας επαναστατικό
στρατόπεδο στις Αχαρνές.
Η ένταση μέσα στην πόλη κορυφώνεται (5-25 Απριλίου 1821)
 |
| Το παζάρι των Αθηνών στις αρχές του 19ου αιώνα |
Το νέο για
την έκρηξη της επανάστασης μετέφερε στην Αθήνα ο έμπορος και Φιλικός
Νικόλαος Κοντόπουλος ο οποίος συναντήθηκε με τους προκρίτους της πόλης
την νύχτα της 26ης Μαρτίου. Έγινε μια μυστική επαφή μεταξύ των προκρίτων
και των οπλοφόρων χωρικών της υπαίθρου και αποφασίστηκε να οριστούν οι
Αχαρνές (Μενίδι) ως τόπος συγκέντρωσης των εξεγερμένων ώστε να γίνει η
τελική επίθεση. Στιε επόμενες ημέρες στην Αθήνα υπήρχε μια θολή εικόνα
για τις εξελίξεις στις διάφορες επαναστατικές εστίες, ενώ οι Τούρκοι
επισήμως υποστήριζαν ότι δεν είχε γίνει εξέγερση αλλά κάποια σποραδικά
επεισόδια στην Πελοπόνησο που είχαν σχέση με τον Αλή πασά. Σταδιακά όμως
ανησυχητικές για τους Τούρκους φήμες έκαναν την εμφάνιση τους στο
παζάρι των Αθηνών, σημείο συνάντησης των κατοίκων της πόλης. Το κλίμα
στην πόλη άρχισε να βαραίνει όταν μαθεύτηκε ότι ο μητροπολίτης Αθηνών
Διονύσιος που βρισκόταν "συμπτωματικά" εκτός Αθηνών, όχι μόνο δεν
σκόπευε να επιστρέψει, αλλά μαζί με τους επισκόπους Ταλαντίου Νεόφυτο
και Σαλώνων Ησαΐα ευλόγησαν τα επαναστατικά όπλα του Αθανασίου Διάκου.
Φήμες που
ανακυκλώνονταν από στόμα σε στόμα υποστήριζαν ότι ο Διάκος και οι
υπόλοιποι οπλαρχηγοί της Ανατολικής Στερεάς βάδιζαν προς την Αθήνα για
να την απελευθερώσουν και να εξοντώσουν τους Τούρκους. Οργή και
εκνευρισμός είχε καταλάβει τους ντόπιους Τούρκους που περιφέρονταν στο
παζάρι (βρισκόταν στην περιοχή που είναι το σημερινό Μοναστηράκι)
προκαλώντας συνεχώς επεισόδια εις βάρος των Αθηναίων και των περιουσιών
τους. Όλοι οι Αθηναίοι κλείστηκαν στα σπίτια τους η κατέφυγαν ως ικέτες
στα ξένα προξενεία, ενώ οι ντόπιοι Τούρκοι σε σύσκεψη τους στις 11
Απριλίου αποφάσισαν να προβούν σε γενική σφαγή όλων των Ελλήνων στην
πόλη. Τελικώς ο Καδής Χατζή - Χαλίλ πρότεινε απλώς να αιχμαλωτίσουν τους
προκρίτους της πόλης και να τους κλείσουν στο κάστρο ως εγγύηση ότι οι
ντόπιοι δεν θα αποστατούσαν. Εκτός των τριών κορυφαίων προκρίτων που
σύμφωνα με την παράδοση προσήλθαν οικειοθελώς, αιχμαλωτίστηκαν και άλλοι
εννέα ιερομόναχοι και τους φυλάκισαν στον Μεσαιωνικό πύργο Κουλά που
βρισκόταν επί της Ακρόπολης. Αργότερα όλοι οι αιχμάλωτοι βασανίστηκαν
σκληρά επί μήνες από τους Τούρκους, αλλά τελικώς κατάφεραν να
δραπετεύσουν στην Αίγινα και να σωθούν.
Τα
επεισόδια μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στην πόλη αύξαναν με γεωμετρική
πρόοδο καθώς στις 14 Απριλίου ο Βασιλείου κατέλαβε την Κηφισιά και
λεηλάτησε πολλές εξοχικές κατοικίες σημαινόντων Τούρκων. Η αιχμαλωσία
των προκρίτων είχε λυπήσει βαθύτατα τους Αθηναίους που ένιωθαν ακέφαλοι
και αδύναμοι και ήλπιζαν πλέον μόνο στην εξωτερική επέμβαση των χωρικών
από τις γύρω περιοχές. Το στοιχειώδες στρατόπεδο των επαναστατών στο
Μενίδι αύξανε σε αριθμό και δύναμη, ενώ γύρω από την Αθήνα είχε
καταργηθεί πλήρως η Τουρκική εξουσία. Στις 18 Απριλίου έγινε η πρώτη
σοβαρή μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στην Αττική. Ο Βασιλείου
πληροφορήθηκε ότι 300 Τούρκοι υπό τον Ομέρ Μπέη ορμώμενοι από την
Χαλκίδα, είχαν αποβιβαστεί στον Κάλαμο με πρόθεση να ενισχύσουν την
άμυνα της Αθήνας και αποφάσισε να τους εμποδίζει. Στην μάχη που
ακολούθησε οι Έλληνες νίκησαν εύκολα αναγκάζοντας τους Τούρκους να
οπισθοχωρήσουν στην Χαλκίδα. Η πρώτη αυτή νίκη αποτέλεσε μια σοβαρή
ένεση ηθικού για τους Έλληνες μαχητές, αύξησε την αυτοπεποίθηση τους και
τους έπεισε ότι η άλωση των Αθηνών ήταν εφικτή. Ο Βασιλείου με επιστολή
του στον μητροπολίτη Διονύσιο που βρισκόταν στην Λειβαδιά, ζήτησε να
αποσταλεί ένας γενικός αρχηγός για τα επαναστατικά όπλα της Αττικής,
καθώς επικρατούσε μεγάλη αταξία ανάμεσα στους Έλληνες ενόπλους. Οι
επικεφαλής στην Λειβαδιά επέλεξαν για την θέση αυτή τον Λειβαδίτη Δήμο
Αντωνίου, απόστολο της Φιλικής εταιρείας και άτομο πολύ γνωστό στους
κατοίκους της Αττικής.
Σε μια
συγκινητική κατανυκτική τελετή ο μητροπολίτης Αττικής Διονύσιος ευλόγησε
τα όπλα του Αντωνίου και του φόρεσε την περικεφαλαία με τις επωμίδες,
όπως ακριβώς τις φορούσαν οι αξιωματικοί στα Αγγλοκρατούμενα Επτάνησα.
Με αυτή την περιβολή ο Αντωνίου συνοδευόμενος από τους συνεργάτες του
εμφανίστηκε στην Χασιά, έκανε μεγάλη εντύπωση στους επαναστάτες και
έγινε ομόφωνα δεκτός ως αρχηγός τους. Δεν είναι μακριά από την
πραγματικότητα αν υποστηρίξει κανείς ότι ο Αντωνίου επιβλήθηκε ως
αρχηγός και λόγω της περιβολής του που αποτελούσε ένδειξη κύρους σε ένα
δεισιδαίμονα λαό που μόλις έβγαινε από το σκοτάδι της Οθωμανικής
αμάθειας.
Η Αθήνα απελευθερώνεται μετά από αιώνες σκλαβιάς - Χριστός Ανέστη! (25-26 Απριλίου 1821)
Οι
πληροφορίες για τις επιτυχίες των επαναστατών σε όλο τον Ελλαδικό χώρο
είχαν πανικοβάλει τους Τούρκους των Αθηνών που σχεδίαζαν εκ νέου
ενέργειες για την εξόντωση των Ελλήνων της πόλης. Τα νέα για τον
απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ και της διαπόμπευσης του άψυχου
σώματος του στους δρόμους της Πόλης τους ανησύχησαν ακόμη περισσότερο,
καθώς φοβούνταν πιθανή εξέγερση και αντίποινα των Ελλήνων της Αθήνας
καθώς ο μητροπολίτης Διονύσιος ήταν ξάδερφος του. Για να τρομοκρατήσουν
τους Έλληνες την νύχτα της 24ης Απριλίου όλοι οι Τούρκοι ξεχύθηκαν
ένοπλοι στις γειτονιές των Ελλήνων ουρλιάζοντας και απειλώντας με γενική
σφαγή όλους τους Χριστιανούς. Είχαν σχεδιάσει μια όμοια ενέργεια και το
επόμενο βράδυ, με πρόθεση να σκοτώσουν οποιοδήποτε Χριστιανό έβρισκαν
στον δρόμο τους για περαιτέρω εκφοβισμό των κατοίκων.
Το σχέδιο
τους ματαιώθηκε καθώς είχε έρθει η ώρα των Ελλήνων. Στην Χασιά στην
διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων είχε μαζευτεί ένας ποικιλώνυμος
πολύχρωμος συρφετός από αγρότες της Αττικής υπαίθρου αλλά και από
κατοίκους των Αθηνών που είχαν καταφύγει εκεί, με επικεφαλής τους Δήμο
Αντωνίου και Μελέτη Βασιλείου. Λίγοι εξ αυτών ήταν οπλοφόροι, ενώ άλλοι
κρατούσαν δρεπάνια, τσεκούρια και ρόπαλα ενώ επικρατούσε απόλυτη αταξία
και σύγχυση. Κάποιοι φορούσαν κράνη και περικεφαλαίες, άλλοι είχαν
μαντήλια και κάθε είδους καλύμματα, με αποτέλεσμα το σύνολο των
επαναστατών να μοιάζει με μεσαιωνικό παρδαλό μπουλούκι παρά με
επαναστατικό στρατό.
Την νύχτα
25ης προς 26η Απριλίου οι Έλληνες οπλοφόροι βάδισαν με θάρρος από τις
Αχαρνές για να απελευθερώσουν την Αθήνα. Με το πρώτο φως οι επαναστάτες
επιτέθηκαν με τόλμη κατά του τειχίσματος που στεφάνωνε την πόλη, το
οποίο και υπερέβησαν ομολογουμένως με μεγαλύτερη ευκολία από ότι
ανέμεναν. Πρώτος αγωνιστής που πήδηξε πάνω από το τείχος με θάρρος ήταν ο
Μήτρος Σαρκουδίνος. Οι Τούρκοι τρομοκρατημένοι κατέφευγαν στην
Ακρόπολη, κάποιοι που δεν πρόλαβαν κατέφυγαν στα ξένα προξενεία, ενώ οι
επαναστάτες διέρρεαν στους δρόμους των Αθηνών σε πλήρη αναρχία
ανεμίζοντας τις χατζάρες τους και αλλαλάζοντας αυθόρμητα Χριστός
Ανέστη! Οι Αθηναίοι βγήκαν από τα σπίτια τους πανηγυρίζοντας
έξαλλα, άλλοι τραγουδούσαν, άλλοι χόρευαν σαν τρελοί, οι περισσότεροι
φώναζαν "Χριστός Ανέστη", σε ένα γνήσιο παλλαϊκό ξέσπασμα της ανθρώπινης
ψυχής που απελευθερωνόταν από ένα μεγάλο βάρος. Ήταν ένα τρελό
πανηγύρι, ένα ομαδικό ξέσπασμα μιας φυλής που έζησε στην υποτέλεια για
αιώνες και ποτέ δεν φαντάστηκε ότι θα μπορούσε να ζήσει μια τέτοια
απόλυτη στιγμή ανάτασης. Πολλοί Έλληνες φώναζαν "ελευθερία η
θάνατος!" ενώ άλλοι απειλούσαν τους Τούρκους που κοιτούσαν αμήχανα από
τον βράχο της Ακρόπολης με βωμολοχίες και χειρονομίες.
Επίλογος - η πολιορκία της Ακρόπολης ξεκινά!
Ακολούθησε η
αυθαίρετη εγκατάσταση του Βασιλείου στο Διοικητήριο της πόλης με
επίσημη τελετή και ακολούθως με τους προύχοντες της πόλης ύψωσαν την
επαναστατική σημαία στις 28 Απριλίου 1821. Ο Βασιλείου απέστειλε ειδικό
ταχυδρόμο στην Χασιά και τη Λειβαδιά για να ενημερώσει για την
προσχώρηση της Αθήνας στην επανάσταση και ξεκίνησε τις ετοιμασίες για
την πολιορκία του κάστρου της Ακρόπολης που έμοιαζε ότι θα ήταν μακρά.
Την ίδια
μέρα προέκυψε έριδα μεταξύ των προκρίτων και του Βασιλείου που
διεκδικούσε την πολιτική εξουσία στην περιοχή. Λίγες μέρες μετά
κατέφτασε ο μητροπολίτης Διονύσιος ο οποίος αφού τέλεσε δοξολογία στον
Άγιο Παντελεήμονα προκάλεσε γενικές εκλογές στις οποίες εξελέγησαν πέντε
βουλευτές, ανάμεσα τους και ο ίδιος αφαιρώντας την εξουσία από τον
Βασιλείου με επακόλουθο να δημιουργηθούν οι πρώτες πολιτικές έριδες
λίγες μόλις μέρες μετά την 26η Απριλίου και ενώ οι Τούρκοι βρίσκονταν
ακόμη στο κάστρο. Η πολιορκία της Ακρόπολης ενισχύθηκε από εκατοντάδες
εθελοντές που προσήλθαν από την Αττική αλλά και από τα κοντινά νησιά
όπως η Τζιά, η Ύδρα και ο Πόρος. Τα αδέρφια Κουντουριώτη απέστειλαν με
ένα καράβι τους 11 κανόνια για την πολιορκία, ενώ πολλοί Αθηναίοι
βοήθησαν στην τροφοδοσία του στρατοπέδου.
Η
προσχώρηση της Αθήνας στην επανάσταση δεν είχε ιδιαίτερο υλικό βάρος
για τους επαναστάτες καθώς η πόλη είχε μικρό πληθυσμό, χωρίς ιδιαίτερες
οικονομικές δυνατότητες και εντελώς απειροπόλεμο. Όμως είναι αναμφίβολο
ότι το όνομα της Αθήνας είχε μια ιδιαίτερη στίλβη για τους Ευρωπαίους
έτσι οι συμβολισμοί της προσχώρησης στην επανάσταση ήταν ιδιαίτερα
ισχυροί συνδέοντας νοητά τους Έλληνες επαναστάτες με τους Αρχαίους
ενδόξους προγόνους τους.
Ι. Β. Δ.
Πηγές
Κώστας Πίτσιος, Αθήνα 1821
Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού (τόμος Ε΄), εκδόσεις Σταμούλη
Πολλά έθιμα και
παραδόσεις του λαού μας συνδέονται με την περίοδο από την παραμονή των
Χριστουγέννων μέχρι τα Φώτα.
Στην Ελλάδα μιλάμε για τις «Γιορτές» κι αναφερόμαστε στην εορταστική περίοδο
των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων (Θεοφάνεια).
Παραδοσιακά η περίοδος αυτή διαρκεί 12 μέρες και υπάρχουν πολλά έθιμα
συνδεδεμένα με αυτή, άλλα πολύ παλιά κι άλλα σχετικά πρόσφατα, όπως το στόλισμα
του χριστουγεννιάτικου δέντρου και η γαλοπούλα στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Το θρησκευτικό συναίσθημα κι η πρακτική στο παρελθόν ήταν σαφώς πιο έντονα
και σχεδόν 40 μέρες νωρίτερα ξεκινούσε η Νηστεία Των Χριστουγέννων. Οι πιστοί
δεν κατανάλωναν καθόλου ζωικά προϊόντα: κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά.
Πλησιάζοντας προς τα Χριστούγεννα, άρχιζαν οι προετοιμασίες ώστε όλα να είναι
έτοιμα για την μεγάλη γιορτή της Γεννήσεως του Ιησού Χριστού. Τα σπίτια
καθαρίζονταν σχολαστικά και λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα οι νοικοκυρές
έφτιαχναν τα μελομακάρονα, τα οποία φυσικά τρώγονταν την ημέρα των Χριστουγέννων
με την λήξη της νηστείας. Στο παρελθόν τα μελομακάρονα ήταν αποκλειστικά για τα
Χριστούγεννα κι οι κουραμπιέδες για την Πρωτοχρονιά. Σήμερα όμως ο διαχωρισμός
αυτός δεν τηρείται.
Παλιότερα ήταν έθιμο να μεγαλώνει κάθε οικογένεια στο χωριό ένα γουρούνι, το
«χοίρο», όπως το έλεγαν. Ο χοίρος σφάζονταν την παραμονή των Χριστουγέννων κι
ήταν το κύριο Χριστουγεννιάτικο έδεσμα. Το έθιμο της Γαλοπούλας έφτασε στην
Ευρώπη από το Μεξικό το 1824 μ.Χ. Έχει διαδοθεί αρκετά και στην Ελλάδα και έχει
αντικαταστήσει το χοιρινό κρέας σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι τελείως.
Σήμερα όλοι αγοράζουν και στολίζουν χριστουγεννιάτικα δέντρα, είτε φυσικά
είτε τεχνητά. Συνήθως στολίζονται λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα και
παραμένουν στα σπίτια μέχρι τα Φώτα. Στην Κρήτη παλιότερα το έθιμο αυτό δεν
υπήρχε. Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας στόλιζαν μικρά καραβάκια. Το έθιμο του
χριστουγεννιάτκου δέντρου πιστεύεται ότι έχει έρθει από τη Δύση, αλλά σήμερα
έχουμε αποδείξεις ότι αυτό υπήρχε ήδη στην αρχαία Ελλάδα, όπου τα παιδιά στην
αρχή του χρόνου περιφέρονταν στους δρόμους κρατώντας στολισμένα κλαδιά δέντρων
και τραγουδώντας την
Ειρεσιώνη, τα αρχαία ελληνικά κάλαντα.
Το Χριστόψωμο
Το «ψωμί του Χριστού» το έφτιαχνε, την παραμονή των Χριστουγέννων, η
νοικοκυρά με ιδιαίτερη ευλάβεια και με ειδική μαγιά (από ξερό βασιλικό κ.λ.π.).
Απαραίτητος επάνω, χαραγμένος ο σταυρός. Γύρω - γύρω διάφορα διακοσμητικά
σκαλιστά στο ζυμάρι ή πρόσθετα στολίδια. Αυτά τόνιζαν το σκοπό του χριστόψωμου
και εξέφραζαν τις διάφορες πεποιθήσεις των πιστών. Την ημέρα του Χριστού, ο
νοικοκύρης έπαιρνε το χριστόψωμο, το σταύρωνε, το έκοβε και το μοίραζε σ’ όλη
την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονταν στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
(Μερικοί εδώ βλέπουν ένα συμβολισμό της Θείας κοινωνίας. Όπως ο Χριστός έδωσε
τον άρτον της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένειά του...).
Την παραμονή των
Χριστουγέννων "παντρεύουν", σε πολλά μέρη της Ελλάδας, τη φωτιά. Παίρνουν ξύλο
με θηλυκό όνομα π.χ. κερασιά και ένα με αρσενικό όνομα, ας πούμε πλάτανος και ο
νοικοκύρης λέγει: "Παντρεύω σε φωτιά για το καλό της νοικοκυράς".
Από τα
Χριστούγεννα ως τα Φώτα έβαζαν άλλοτε στο τζάκι δώδεκα αδράχτια για να τα
βλέπουν οι καλικάντζαροι να μη κατεβαίνουν από την καπνοδόχο.
Οι πιστοί στις
παραδόσεις από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνεια που φεύγουν οι
καλικάντζαροι, δεν τρώνε ελιές, φασόλια και σύκα για να μην κάνουν καλογήρους.
Στη Λήμνο την
δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων σφάζουν γουρουνόπουλα και το βράδυ της ίδιας
μέρας χορεύουν.
Στα Γρεβενά
ανάβουν μεγάλο κούτσουρο, στη γωνιά από την παραμονή των χριστουγέννων και η
φωτιά καίει συνέχεια μέχρι τα Φώτα για να προστατεύει την οικογένεια από τα
δαιμονικά.
Πληροφορίες από το βιβλίο του Μιχ. Κ. Τσώλη, Γιορτές της Ρωμηοσύνης
Το
τάισμα της βρύσης
Στην Κεντρική Ελλάδα οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων (αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς),
πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση "για να κλέψουν το άκραντο νερό". Το λένε
άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ΄ όλη τη διαδρομή. Όταν φτάνουν
εκεί, την "ταϊζουν", με διάφορες λιχουδιές: βούτυρο, ψωμί, τυρί... Και λένε:
"Όπως τρέχει το
νερό σ΄ βρυσούλα μ΄, έτσ΄ να τρέχ΄ και το βιό μ΄".
Έπειτα ρίχνουν στη
στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, "κλέβουν νερό" και γυρίζουν στα σπίτια
τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιουν όλοι από τ΄ άκραντο νερό. Με το ίδο νερό
ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα
τρία χαλίκια.
Κολλέγιο Αθηνών Δημοτικό
Στα
όμορφα Επτάνησα, ανάμεσα στο Ιόνιο πέλαγος και την Αδριατική θάλασσα, χαίρονται
με ξεχωριστό τρόπο τις ημέρες του Δωδεκαημέρου. Οι άνθρωποι γιορτάζουν
πηγαίνοντας στην εκκλησία, τρώγοντας, πίνοντας, τραγουδώντας αλλά και κάνοντας
αστεία ο ένας στον άλλο.
Οι Κολώνιες:
Την
παραμονή της Πρωτοχρονιάς το βράδυ οι κάτοικοι της πόλης γεμάτοι χαρά για τον
ερχομό του Νέου Χρόνου κατεβαίνουν στο δρόμο κρατώντας μπουκάλια με κολώνια και
ραίνουν ο ένας τον άλλο τραγουδώντας:
Ήρθαμε με ρόδα και με ανθούς
να σας ειπούμε Χρόνους Πολλούς.
Και η τελευταία ευχή του χρόνου που ανταλλάσσουν είναι "Καλή Αποκοπή" δηλαδή
"με το καλό να αποχωριστούμε τον παλιό το χρόνο".
"Πάλιν ακούσατε άρχοντες
πάλι να σας ειπούμε
Ότι και αύριο εστί
ανάγκη να χαρούμε
και να πανηγυρίζομεν
περιτομήν Κυρίου,
την εορτήν του Μάκαρος
Μεγάλου Βασιλείου".
Από το βιβλίο της Αγγελικής Θ. Μαστρομιχαλάκη,
Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φώτα
"Οι
παλιοί Αθηναίοι περίμεναν τον Άη Βασίλη από το βράδυ της παραμονής με ολάνοιχτες
τις πόρτες των σπιτιών τους και επειδή σύμφωνα με την παράδοση, θα ήταν...
κουρασμένος και πεινασμένος από το μακρινό ταξίδι του, έστρωναν ένα μεγάλο
τραπέζι και το φόρτωναν με τα πιο εκλεκτά γλυκίσματα και φαγητά για να τον
φιλοξενήσουν... γύρω από το τραπέζι αυτό μαζευόταν το βράδυ της παραμονής όλη η
οικογένεια και περίμενε για ν΄ αρχίσει το φαγοπότι. ..... Τα μεσάνυχτα έσβυναν
τις λάμπες τους κι έδιωχναν με γιουχαίσματα τον παλιό χρόνο, πετώντας πίσω
του(!) στο δρόμο ένα παλιοπάπουτσο. "
[Μιχ. Κ. Τσώλης, Γιορτές της Ρωμηοσύνης]
Τα
παιδιά κρεμούν, την παραμονή της πρωτοχρονιάς, τα παπούτσια και τις κάλτσες τους
στα παράθυρα ή στο τζάκι περιμένοντας να περάσει ο Άη Βασίλης να τα γεμίσει
δώρα.
Στις
Κυκλάδες θεωρούν καλό οιωνό να φυσάει βοριάς την πρωτοχρονιά. Επίσης θεωρούν
καλό σημάδι αν έρθει στην αυλή τους περιστέρι τη μέρα αυτή. Αν όμως πετάξει πάνω
από το σπιτικό τους κοράκι τους βάζει σε σκέψεις μελαγχολικές ότι τάχα τους
περιμένουν συμφορές...
Σε μερικά χωριά όταν πλένονται το πρωί της Πρωτοχρονιάς
αγγίζουν το πρόσωπό τους μ΄ ένα κομμάτι σίδερο, για να είναι όλο το χρόνο...
"σιδερένιοι".
Με την Πρωτοχρονιά είναι συνδεδεμένες και πολλές
προλήψεις. Τη μέρα αυτή αποφεύγουν να πληρώνουν χρέος, να δανείσουν λεφτά, να
δουλέψουν ή να δώσουν φωτιά. Όλα αυτά ξεκινούν από την προληπτική σκέψη: ό,τι
κάνει και πάθει κανείς αυτή τη μέρα θα εξακολουθεί να συμβαίνει όλο το χρόνο !
Το
ρόδι 
"Χίλιοι μύριοι
καλογέροι σ΄ ένα ράσο τυλιγμένοι"
Τι είναι;
Το ρόδι είναι σύμβολο αφθονίας, γονιμότητας και καλής
τύχης. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας κρεμούν στο κάθε σπίτι, από το φθινόπωρο, ένα
ρόδι. Την ώρα που αλλάζει ο
χρόνος, στην εξώπορτα του σπιτιού πετάνε και σπάνε το ρόδι και μπαίνουν μέσα στο
σπίτι με το δεξί πόδι κάνοντας το ποδαρικό, ώστε ο καινούργιος χρόνος να τα φέρει
όλα δεξιά, καλότυχα.
Πληροφορίες από το βιβλίο του Μιχ. Κ. Τσώλη,
Γιορτές της Ρωμηοσύνης
Τα Θεοφάνεια ή Φώτα ή Επιφάνεια γιορτάζουμε την βάπτιση του Ιησού
Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή. Ο πρώτος αγιασμός των
Θεοφανείων, «η πρωτάγιαση ή φώτιση», γίνεται την παραμονή της γιορτής στην
εκκλησία. Ύστερα ο παπάς παίρνει ένα ένα τα σπίτια με το Σταυρό στο χέρι και
ραντίζει μ' ένα κλωνί βασιλικό όλους τους χώρους του σπιτιού.
Ο μεγάλος αγιασμός γίνεται ανήμερα τα Θεοφάνεια στις 6 Ιανουαρίου. Μια μεγάλη
πομπή σχηματίζεται και παίρνει το δρόμο που οδηγεί στη θάλασσα ή σε κάποιο
ποτάμι, μπορεί και σε μια δεξαμενή. Μπροστά τα εξαπτέρυγα, πίσω οι παπάδες με τα
καλά τους άμφια, ύστερα οι αρχές του τόπου και παραπίσω το πλήθος. Στις πόλεις η
πομπή γίνεται πιο πλούσια με τη μουσική και τη στρατιωτική παράταξη.
Όταν γίνει ο αγιασμός, ρίχνει ο παπάς το Σταυρό στο νερό, πραγματοποιώντας
έτσι τον Αγιασμό των Υδάτων.
Πηδούν κάποιοι τολμηροί στα παγωμένα νερά και συναγωνίζονται ποιος θα τον
πρωτοπιάσει. Αυτός που θα τον ανεβάσει στην επιφάνεια θεωρείται ότι θα έχει καλή
τύχη κι υγεία για όλο το χρόνο.
Για
τα Φώτα ο λαός πιστεύει πως είναι ο καιρός, η γιορτή που φεύγουν οι
καλικάντζαροι γιατί φοβούνται την αγιαστούρα του παπά. Ο τρόμος τους αρχίζει από
την παραμονή των Φώτων που γίνεται ο μικρός αγιασμός των παπάδων. Γι αυτό και το
έθιμο του λαού λέει:
Στις πέντε του
Γενάρη
Φεύγουν οι καλικαντζάροι
Αλλά ο μεγάλος
τους τρόμος είναι τα Φώτα. Εκείνα τους αποδιώχνουν ολότελα. Φεύγουν τότε
λέγοντας:
Φεύγετε να
φεύγουμε
κι έφτασε ο τουρλόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με τη βρεχτούρα του...
Οι Καλικάντζαροι
Εικόνες από το βιβλίο της Βάσως Ψαράκη, Η ροδιά των Χριστουγέννων
Το Δωδεκαήμερο βαστάει από τις 25 Δεκεμβρίου τα Χριστούγεννα, έως τις 5
Ιανουαρίου τα Μισόφωτα (Παραμονή των Φώτων).
Λένε ότι το Δωδεκαήμερο κάθε νύχτα κυκλοφορούν οι Καλικάτζαροι στους δρόμους και
στα σπιτικά. Μα τι είναι αυτοί; Είναι αερικά, λέγανε οι γιαγιάδες πιο παλιά. Ο
λαός μας τους βλέπει σαν κάτι μαυριδερά, ψηλά και ξερακιανά όντα που χορεύουνε
και σαλταπηδούνε. Όλο το χρόνο βρίσκονται κάτω από τη Γη, στον κάτω κόσμο και
ζηλεύουνε τον απάνω κόσμο.
Η ονομασία τους προέρχεται από το επίθετο «καλός» και από το «κάνθαρος».Όλο
το χρόνο, άλλοι με πριόνια και τσεκούρια κι άλλοι με μπαλτάδες, βάζουν όλη
τους τη δύναμη, να κόψουν τους στύλους, που πάνω σ' αυτούς στηρίζεται η Γη, για
να την κάνουνε να βουλιάξει. Όταν φθάνει το βράδυ της παραμονής των
Χριστουγέννων, τα έχουν σχεδόν καταφέρει και από φόβο μη βουλιάξει η Γη και τους πλακώσει, φεύγουν ευθύς, κι
ανεβαίνουν πάνω στη Γη για να τυρρανέψουν τον κόσμο.
Έτσι οι Καλικάτζαροι γυρίζουν στους δρόμους, ανεβαίνουν στα κεραμίδια και καμιά
φορά, όπως λένε, μπαίνουν από το τζάκι σε κανένα σπίτι που δεν είχαν θυμιάσει οι
νοικοκυραίοι του. Γι' αυτό, για καλό και για κακό, εκείνες τις μέρες φροντίζουνε
και φράζουνε τις τρύπες των τζακιών με πανιά. Ακόμα καίνε λιβάνι σε θυμιατό και
το τοποθετούν στο τζάκι, γιάτι οι Καλικάτζαροι δεν αντέχουν αυτή τη μυρωδιά..
Διηγιότανε μια γυναίκα πως αφού ετοίμασε τα γλυκά της - βασιλόπιτες,
κουραμπιέδες, μελομακάρονα - είδε από το παράθυρο πως ξημέρωσε. Όμως είχε
ξεγελαστεί από το φεγγάρι, γιατί λένε "του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο να 'ναι
μέρα".
Έτρεξε και ξύπνησε τα παιδιά της για να τα στείλει με τα γλυκά στο φούρνο. Τα
παιδιά σηκώθηκαν. Όμως η αυγή αργούσε να 'ρθει και ξαφνικά σ' ένα τρίστρατο
ακούσαν φωνές και γέλια. Σε μια στιγμή γέμισε ο δρόμος Καλικάτζαρους. Άρπαξαν τα
παιδιά τους πετάξανε ότι κρατούσανε και αρχίσανε ένα διαβολικό χορό
τραγουδώντας:
- Ω!... στραβά ταψιά, με τα ψεύτικα ψωμιά, άλλα με τα άσχημα, πηδάτε, μπρε
μπαγάσικα.
Την ώρα που λάλησε ο πρώτος πετεινός, εξαντλημένοι οι Καλικάτζαροι αφήσανε τα
ταψιά στα κεραμίδια ενός σπιτιού, κι αρχίσανε να τρέχουνε με στριγγλιές και
γέλια, βγάζοντας έξω τις γλώσσες τους "που 'ναι κόκκινες σαν φλογίτσες φωτιάς"
και κουνούσανε τις ουρές τους σαν το "φυσερό" εδώ και εκεί. Σαν ξημέρωσε και
βγήκαν τα τρία παιδιά μισολιπόθυμα, χωρίς να έχουν δυνάμεις να σηκωθούν. Τα
κουνήσανε, τα ραντίσανε αγιασμό και όταν συνήλθανε, διηγήθηκαν τι τους είχαν
κάνει οι Καλικάτζαροι.
Αυτά διηγιότανε και όλοι φοβότανε να βγουν αξημέρωτα από τα σπίτια τους όλο το
Δωδεκάμερο.
Από το βιβλίο της Αγγελικής Θ. Μαστρομιχαλάκη,
Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φώτα
Πολλοί από σας θα 'χετε ακούσει το παραμύθι για 'κείνα τα μικρούτσικα
πλάσματα, τα μαύρα σαν κατράμι, που τις μέρες του Δωδεκαήμερου κάνουν λογιώ
λογιώ τρέλες.
Μα ποια είναι αυτά τα πλάσματα που αναγκάζουν όσους βρουν έξω από τα σπίτια τους
να χορέψουν μαζί του, εμποδίζουν τα ζώα να περπατήσουν, λερώνουν τα τρόφιμα των
νοικοκύρηδων, κλέβουν γλυκά;
Ποια είναι; Κι από που ξεφύτρωσαν; Ναι! Ναι! ξεφύτρωσαν... Γιατί βγήκαν από τα
βάθη της γης...
Είναι τα καλικαντζαράκια...
Έναν ολόκληρο χρόνο παλεύουν να κόψουν το δέντρο που στηρίζει τη γη. Ενώ όμως
κοντεύουν να τελειώσουν το κόψιμο του δέντρου, φτάνουν τα Χριστούγεννα... Τότε
αφήνουν κάτω τα πριόνια και τα τσεκούρια κι αποφασίζουν ν' ανέβουν στη γη να
γλεντήσουν λιγάκι, πειράζοντας τους ανθρώπους...
Βράδυ, 24 Δεκεμβρίου, και να τους...
Λένε πως η αρχή των μύθων που είναι σχετικοί με τους καλικάντζαρους βρίσκεται
στα πολύ παλιά χρόνια.
Οι Αρχαίοι πίστευαν πως οι ψυχές σαν έβρισκαν την πόρτα του 'Aδη ανοιχτή,
ανέβαιναν στον απάνω κόσμο και τριγύριζαν παντού χωρίς έλεγχο και περιορισμούς.
Πολύ αργότερα οι Βυζαντινοί, γιόρταζαν το Δωδεκαήμερο με μουσικές, τραγούδια και
μασκαρέματα. Οι άνθρωποι, έχοντας κρυμμένα τα πρόσωπά τους, έκαναν με πολύ
θάρρος και χωρίς ντροπή ό,τι ήθελαν. Πείραζαν τους ανθρώπους στους δρόμους,
έμπαιναν απρόσκλητοι σε ξένα σπίτια κι αναστάτωναν τους νοικοκύρηδες: ζητούσαν
λουκάνικα και γλυκά για να γλιτώσουν απ' αυτούς έκλειναν πόρτες και παράθυρα. Οι
μασκαρεμένοι όμως έβρισκαν πάντα κάποιους τρόπους να εισβάλλουν στα ξένα σπίτια,
ακόμα κι από τις καμινάδες. Κι όλα αυτά για δώδεκα μέρες, ως την παραμονή των
Φώτων, οπότε με το Μεγάλο Αγιασμό όλα σταματούσαν κι οι άνθρωποι ησύχαζαν.
Με το πέρασμα του χρόνου όλα αυτά τα παράξενα φερσίματα, τα μασκαρέματα και οι
φόβοι των ανθρώπων έμειναν ζωντανά στη μνήμη του λαού μας κι η πλούσια φαντασία
του γέννησε σιγά σιγά τα μικρά, αλαφροίσκιωτα πλάσματα που τα ονόμασε
καλικάντζαρους ή παγανά ή καλιοντζήδες ή τσιλικρωτά...
Οι άνθρωποι φαντάζονταν τους καλικάντζαρους αλλού σαν σκυλιά, αλλού σαν γάτες,
αλλού σαν ανθρώπους μαλλιαρούς, αλλού σαν στραβοπόδαρους ή στραβομούτσουνους με
καμπούρες, όλους, βέβαια, μαύρους σαν κατράμι και με ουρά όμοια με τους
διαβόλου.
Κολλέγιο Αθηνών Δημοτικό
Την ονομασία τους, την πήραν από την λατινική λέξη calenda, που διαμορφώθηκε
από το ελληνικό ρήμα
καλώ. Παιδιά, κατά ομάδες, περιφέρονταν και
περιφέρονται στα σπίτια, στους δρόμους, στα καταστήματα και τραγουδούν με ειδικό
όργανο (τρίγωνο) τραγούδια, που αφορούν τα Χριστούγεννα, τη γιορτή της
Πρωτοχρονιάς, τη γιορτή του Μ. Βασιλείου, τα Φώτα.
Το έθιμο αυτό προϋπήρχε στην Ελλάδα, πριν από την Ρώμη.
Τα παιδιά κρατούσαν ένα κλαδί ελιάς ή δάφνης, στολισμένο με καρπούς και άσπρο
μαλλί (η λεγόμενη
ειρεσιώνη, από το έριο = μαλλί), γύριζαν και
τραγουδούσαν και τους έδιναν δώρα.
Μετά, πήρε το έθιμο αυτό και η Ρώμη. Στο Βυζάντιο κρατούσαν ραβδιά, ή
φανάρια, ή ομοιώματα πλοιαρίων ή και κτιρίων, στολισμένα και τραγουδώντας,
συνόδευαν το τραγούδι με κρούση τριγώνου ή τύμπανου... (περίφημος ο σχετικός
πίνακας του Νικηφόρου Λύτρα
Τα κάλαντα).
Σήμερα η βάση, και μάλιστα στους Πόντιους, διασώζεται άθικτη. Ακούμε κάλαντα
πολλά και ποικίλα, με πολλές παραλλαγές και αποχρώσεις, στα διάφορα διαμερίσματα
της χώρας μας.
Για να διαβάσετε κάλαντα από όλα τα μέρη της Ελλάδας, πατήστε
εδώ.
Σουηδία:
Την αυγή της 13ης Δεκεμβρίου η "Λουτσία" -σύμβολο του φωτός- συνήθως το
μεγαλύτερο κορίτσι του σπιτιού, φορώντας ένα μακρύ λευκό χιτώνα και ένα στεφάνι
από αναμένα κεριά στα μαλλιά, πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι, προσφέροντας ζεστό
καφέ και κουλουράκια, ενώ τραγουδά παλιά κάλαντα με τον σκοπό του λαϊκού
ναπολιτάνικου τραγουδιού "Σάντα Λουτσία". Οι θρύλοι της Λουτσίας γεννήθηκαν στις
Συρακούσες της Σικελίας περίπου κατά το έτος 300 μ.Χ. Σε μερικές επαρχίες της
Σουηδίας οι κάτοικοι των χωριών συνηθίζουν ανήμερα τα Χριστούγεννα να ρίχνουν
έξω από τα σπίτια και τα χωράφια τους σιτάρι, για να γιορτάσουν μαζί τους και τα
πουλιά.
Αγγλία:
Σε μερικές βρεττανικές περιοχές το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές την
παραμονή των Χριστουγέννων είναι μια παραλλαγή μιας ειδωλολατρικής τελετής. Αφού
σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα
παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα κάλαντα. Πυροβολούν στα
κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα και πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω
γλυκίσματα για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.
Γιουγκοσλαβία:
Οι Γιουγκοσλάβες νοικοκυρές έχουν ένα ευγενικό αλλά βρώμικο έθιμο: Ραντίζουν τα
τραπεζομάντηλά τους με κρασί για να μη ντραπούν οι φιλοξενούμενοί τους αν
λερώσουν κάποιο.
Ρωσία:
Είχαν τη συνήθεια, τη νύχτα των Χριστουγέννων, να ντύνουν στ΄ άσπρα μια κοπέλλα
του σπιτιού και να τη βάζουν να παριστάνει την Παναγία.
Σικελία:
Οι χωρικοί βγάζουν τα μεσάνυχτα των Χριστουγέννων νερό από τα πηγάδια και
ραντίζουν τα ζώα τους, γιατί πιστεύουν ότι το νερό αυτό είναι αγιασμένο, επειδή
την ίδια ώρα γεννιέται και ο Σωτήρας του κόσμου.
Σαρδηνία:
Στη Σαρδηνία πιστεύουν ότι όποιος γεννηθεί τη νύχτα των Χριστουγέννων και
μάλιστα τα μεσάνυχτα, φέρνει την ευλογία του Θεού όχι μόνο στους δικούς του αλλά
και στους γείτονες των εφτά σπιτιών που βρίσκονται πιο κοντά στο δικό του.
Ισπανία:
Στη Βαρκελώνη τον Μεσαίωνα είχαν ένα ωραίο χριστουγεννιάτικο έθιμο: την τελετή
του παγωνιού. Τη μέρα των Χριστουγέννων ο βασιλιάς έπαιρνε μέσα σε μια χρυσή
πιατέλα ένα ψητό παγώνι, που θεωρείται ένα από τα πιο σπάνια φαγητά, και το
μετέφερε στην τραπεζαρία. Τον ακολουθούσε σ΄αυτήν την πομπή ένα πλήθος από
ευγενείς, υπηρέτες και σωματοφύλακες. Στην τραπεζαρία μέσα βρισκόταν η
βασίλισσα. Ο βασιλιάς της πρόσφερε το παγώνι για να το μοιράσει σε όλους τους
παρευρισκόμενους. Όσοι δέχονταν την εξαιρετική αυτή τιμή, ήταν υποχρεωμένοι να
ορκιστούν μπροστά στην ομήγυρη ότι θα προσπαθήσουν ν΄ ανδραγαθήσουν στον πόλεμο
ή στις ταυρομαχίες.
Ιταλία:
Στη Βενετία, πάλι τον Μεσαίωνα, ο Δόγης κι ο λαός πήγαιναν την νύχτα των
Χριστουγέννων στο γειτονικό νησάκι του Αγίου Γεωργίου να προσκυνήσουν το λείψανο
του Αγίου Στεφάνου. Στην παραλία του νησιού περίμεναν βενετσιάνικες αρχόντισσες
ντυμένες στα μαύρα και στολισμένες με κοσμήματα, για να υποδεχτούν τον Δόγη και
να τον συνοδέψουν μέχρι το ναό. Μετά το τέλος της λειτουργίας όλη η λαμπρή
συνοδεία έμπαινε στις γόνδολες και διασχίζοντας τα νερά ξαναγύριζαν στην πλατεία
του Αγίου Μάρκου, όπου άρχιζε μεγάλο γλέντι, που συνεχιζόταν μέχρι το πρωί.
Την παραμονή των Χριστουγέννων, σ' ολόκληρο τον κόσμο, τα παιδιά κρεμούν τις
κάλτσες τους και περιμένουν με λαχτάρα τον Αϊ-Βασίλη...
Προικισμένος με εξαιρετικές δυνάμεις, δεν έχει τους ανθρώπινους περιορισμούς,
μπορεί να κάνει το γύρο του κόσμου μέσα σε μία και μόνη νύχτα και δεν έχει καμια
δυσκολία να βρίσκεται ταυτόχρονα σε αμέτρητα μέρη.
Γνωστός ως Πατέρας Χριστούγεννα στους Άγγλους, Περ Νοέλ στους Γάλλους,
Σίντερκλάους στους Ολλανδούς. Οι Γερμανοί τον ονομάζουν Χριστκίντλ. Οι Κινέζοι
έχουν το δικό τους Λαμ Κουνγκ Κουνγκ, που σημαίνει Καλός γερο-Πατέρας, και οι
Ιάπωνες έχουν τον Χοτέισο, που έχει μάτια και μπροστά και πίσω από το κεφάλι του
και φέρνει μια μεγάλη σακούλα με παιχνίδια. Στην Ιταλία, την παραμονή των
Επιφανείων, η καλή μικρή μάγισσα Μπεφάνα κατεβαίνει από την καμινάδα καβάλα σε
μια σκούπα και γεμίζει με παιχνίδια τα παπούτσια των καλών μικρών Ιταλών και
Ιταλίδων.
Πληροφορίες από
το αρχείο φυλλαδίων της Βιβλιοθήκης του Δημοτικού του Κολλεγίου Αθηνών
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΜΙΛΩΝ ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2014
Καλή τύχη Ελλαδάρα. Ταξίδεψέ μας
Όλο το πρόγραμμα και τα αποτελέσματα του Μουντιάλ 2014
Α' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
12/6
|
Σάο Πάολο
|
Βραζιλία - Κροατία
|
|
13/6
|
Νατάλ
|
Μεξικό - Καμερούν
|
|
17/6
|
Φορταλέζα
|
Βραζιλία - Μεξικό
|
|
19/6
|
Μανάους
|
Καμερούν - Κροατία
|
|
23/6
|
Μπραζίλια
|
Καμερούν - Βραζιλία
|
23:00
|
23/6
|
Ρεσίφε
|
Κροατία - Μεξικό
|
23:00
|
Β' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
13/6
|
Σαλβαδόρ
|
Ισπανία - Ολλανδία
|
|
14/6
|
Κουιάμπα
|
Χιλή - Αυστραλία
|
|
18/6
|
Ρίο Ντε Τζανέιρο
|
Ισπανία - Χιλή
|
|
18/6
|
Πόρτο Αλέγκρε
|
Αυστραλία - Ολλανδία
|
|
23/6
|
Kουριτίμπα
|
Αυστραλία - Ισπανία
|
19:00
|
23/6
|
Σάο Πάολο
|
Ολλανδία - Χιλή
|
19:00
|
Γ' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
14/6
|
Μπέλο Οριζόντε
|
Κολομβία - Ελλάδα
|
|
15/6
|
Ρεσίφε
|
Ακτή Ελεφαντοστού - Ιαπωνία
|
|
19/6
|
Μπραζίλια
|
Κολομβία - Ακτή Ελεφαντοστού
|
|
20/6
|
Νατάλ
|
Ιαπωνία - Ελλάδα
|
|
24/6
|
Κουιάμπα
|
Ιαπωνία - Κολομβία
|
23:00
|
24/6
|
Φορταλέζα
|
Ελλάδα - Ακτή Ελεφαντοστού
|
23:00
|
Δ' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
14/6
|
Φορταλέζα
|
Ουρουγουάη - Κόστα Ρίκα
|
|
15/6
|
Μανάους
|
Αγγλία - Ιταλία
|
|
19/6
|
Σάο Πάολο
|
Ουρουγουάη - Αγγλία
|
|
20/6
|
Ρεσίφε
|
Ιταλία - Κόστα Ρίκα
|
|
24/6
|
Νατάλ
|
Ιταλία - Ουρουγουάη
|
19:00
|
24/6
|
Μπέλο Οριζόντε
|
Κόστα Ρίκα- Αγγλία
|
19:00
|
Ε' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
15/6
|
Μπραζίλια
|
Ελβετία - Εκουαδόρ
|
|
15/6
|
Πόρτο Αλέγκρε
|
Γαλλία - Ονδούρα
|
|
20/6
|
Σαλβαδόρ
|
Ελβετία - Γαλλία
|
|
21/6
|
Κουριτίμπα
|
Ονδούρα - Εκουαδόρ
|
|
25/6
|
Μανάους
|
Ονδούρα - Ελβετία
|
23:00
|
25/6
|
Ρίο Ντε Τζανέιρο
|
Εκουαδόρ - Γαλλία
|
23:00
|
ΣΤ' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
16/6
|
Ρίο Ντε Τζανέιρο
|
Αργεντινή - Βοσνία/Ερζεγοβίνη
|
|
16/6
|
Κουριτίμπα
|
Ιράν - Νιγηρία
|
|
21/6
|
Μπέλο Οριζόντε
|
Αργεντινή - Ιράν
|
|
22/6
|
Κουιάμπα
|
Νιγηρία - Βοσνία/Ερζεγοβίνη
|
|
25/6
|
Πόρτο Αλέγκρε
|
Νιγηρία - Αργεντινή
|
19:00
|
25/6
|
Σαλβαδόρ
|
Βοσνία/Ερζεγοβίνη - Ιράν
|
19:00
|
Ζ' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
16/6
|
Σαλβαδόρ
|
Γερμανία - Πορτογαλία
|
|
17/6
|
Νατάλ
|
Γκάνα - ΗΠΑ
|
|
21/6
|
Φορταλέζα
|
Γερμανία - Γκάνα
|
|
23/6
|
Μανάους
|
ΗΠΑ - Πορτογαλία
|
|
26/6
|
Ρεσίφε
|
ΗΠΑ - Γερμανία
|
19:00
|
26/6
|
Μπραζίλια
|
Πορτογαλία - Γκάνα
|
19:00
|
Η' ΟΜΙΛΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ/ΣΚΟΡ
|
17/6
|
Μπέλο Οριζόντε
|
Βέλγιο - Αλγερία
|
|
18/6
|
Κουιάμπα
|
Ρωσία - Νότια Κορέα
|
|
22/6
|
Ρίο Ντε Τζανέιρο
|
Βέλγιο - Ρωσία
|
|
22/6
|
Πόρτο Αλέγκρε
|
Νότια Κορέα - Αλγερία
|
|
26/6
|
Σάο Πάολο
|
Νότια Κορέα - Βέλγιο
|
23:00
|
26/6
|
Κουριτίμπα
|
Αλγερία - Ρωσία
|
23:00
|
ΦΑΣΗ ΤΩΝ «16»
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ
|
28/6
|
Μπέλο Οριζόντε
|
Α1 - Β2 (49)
|
19:00
|
28/6
|
Ρίο Ντε Τζανέιρο
|
Γ1 - Δ2 (50)
|
23:00
|
29/6
|
Φορταλέζα
|
Β1 - Α2 (51)
|
19:00
|
29/6
|
Ρεσίφε
|
Δ1 - Γ2 (52)
|
23:00
|
30/6
|
Μπραζίλια
|
Ε1 - ΣΤ2 (53)
|
19:00
|
30/6
|
Πόρτο Αλέγκρε
|
Ζ1 - Η2 (54)
|
23:00
|
1/7
|
Σάο Πάολο
|
ΣΤ1 - Ε2 (55)
|
19:00
|
1/7
|
Σαλβαδόρ
|
Η1 - Ζ2 (56)
|
23:00
|
ΠΡΟΗΜΙΤΕΛΙΚΑ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ
|
4/7
|
Φορταλέζα
|
Νικητής (49) - Νικητής (50) (57)
|
23:00
|
4/7
|
Ρίο Ντε Τζανέιρο
|
Νικητής (53) - Νικητής (54) (58)
|
19:00
|
5/7
|
Σαλβαδόρ
|
Νικητής (51) - Νικητής (52) (59)
|
23:00
|
5/7
|
Μπραζίλια
|
Νικητής (55) - Νικητής (56) (60)
|
19:00
|
ΗΜΙΤΕΛΙΚΑ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ
|
8/7
|
Μπέλο Οριζόντε
|
Νικητής (57) - Νικητής (58) (61)
|
23:00
|
9/7
|
Σάο Πάολο
|
Νικητής (59) - Νικητής (60) (62)
|
23:00
|
ΜΙΚΡΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ
|
12/7
|
Μπραζίλια
|
Ηττημένος (61) - Ηττημένος (62)
|
23:00
|
ΤΕΛΙΚΟΣ
|
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
|
ΠΟΛΗ
|
ΑΓΩΝΑΣ
|
ΩΡΑ
|
13/7
|
Ρίο Ντε Τζανέιρο
|
Νικητής (61) - Νικητής (62)
|
22:00
|
http://www.onsports.gr/Podosfairo/Mundial-2014/item/411698-Pagkosmio-Kypello-Podosfairoy-2014-Programma-kai-apotelesmata-video-photos
Μπαΐα, Βραζιλία
Η Εθνική ξεκινάει το... ταξίδι του Μουντιάλ από το Μπέλο Οριζόντε
που σημαίνει «Όμορφος Ορίζοντας». Οι παίκτες του Φερνάντο Σάντος θα
κάνουν πρεμιέρα στον 3ο όμιλο της διοργάνωσης απέναντι στους
Κολομβιανούς (το Σάββατο, 14 Ιουνίου), θα συνεχίσουν στις 19 Ιουνίου με
τους Ιάπωνς και θα ολοκληρώσουν τη φάση των ομίλων στις 24 Ιουνίου με
την Ακτή Ελεφαντοστού. Δείτε αναλυτικά το πρόγρααμμα του Μουντιάλ ανά
όμιλο:
1ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
12/06 23:00 Σάο Πάουλο Βραζιλία-Κροατία
13/06 19:00 Νατάλ Μεξικό-Καμερούν
17/06 22:00 Φορτελέσα Βραζιλία-Μεξικό
18/06 22:00 Μανάους Καμερούν-Κροατία
23/06 23:00 Μπραζίλια Καμερούν-Βραζιλία
23/06 23:00 Ρεσίφε Κροατία-Μεξικό
2ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
13/06 23:00 Σαλβαντόρ Ισπανία-Ολλανδία
14/06 01:00 Κουϊάμπα Χιλή-Αυστραλία
18/06 19:00 Πόρτο Αλέγκρε Αυστραλία-Ολλανδία
19/06 01:00 Ρίο ντε Τζανέιρο Ισπανία-Χιλή
23/06 19:00 Κουριτίμπα Αυστραλία-Ισπανία
23/06 19:00 Σάο Πάουλο Ολλανδία-Χιλή
3ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
14/06 19:00 Μπέλο Οριζόντε Κολομβία-Ελλάδα
15/06 01:00 Ρεσίφε Ακτή Ελεφαντοστού-Ιαπωνία
19/06 19:00 Μπραζίλια Κολομβία-Ακτή Ελεφαντοστού
20/06 01:00 Νατάλ Ιαπωνία-Ελλάδα
24/06 23:00 Κουϊάμπα Ιαπωνία-Κολομβία
24/06 23:00 Φορτελέσα Ελλάδα-Ακτή Ελεφαντοστού
4ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
14/06 22:00 Φορτελέσα Ουρουγουάη-Κόστα Ρίκα
15/06 04:00 Μανάους Αγγλία-Ιταλία
19/06 22:00 Σάο Πάουλο Ουρουγουάη-Αγγλία
20/06 19:00 Ρεσίφε Ιταλία-Κόστα Ρίκα
24/06 19:00 Νατάλ Ιταλία-Ουρουγουάη
24/06 19:00 Μπέλο Οριζόντε Κόστα Ρίκα-Αγγλία
5ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
15/06 19:00 Μπραζίλια Ελβετία-Ισημερινός
15/06 22:00 Πόρτο Αλέγκρε Γαλλία-Ονδούρα
20/06 23:00 Σαλβαντόρ Ελβετία-Γαλλία
21/06 02:40 Κουριτίμπα Ονδούρα-Ισημερινός
25/06 23:00 Μανάους Ονδούρα-Ελβετία
25/06 23:00 Ρίο ντε Τζανέιρο Ισημερινός-Γαλλία
6ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
16/06 01:00 Ρίο ντε Τζανέιρο Αργεντινή-Βοσνία
16/06 23:40 Κουριτίμπα Ιράν-Νιγηρία
21/06 19:00 Μπέλο Οριζόντε Αργεντινή-Ιράν
22/06 01:00 Κουϊάμπα Νιγηρία-Βοσνία
25/06 19:00 Πόρτο Αλέγκρε Νιγηρία-Αργεντινή
25/06 20:00 Σαλβαντόρ Βοσνία-Ιράν
7ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
16/06 20:00 Σαλβαντόρ Γερμανία-Πορτογαλία
17/06 01:00 Νατάλ Γκάνα-ΗΠΑ
21/06 22:00 Φορτελέσα Γερμανία-Γκάνα
22/06 22:00 Μανάους ΗΠΑ-Πορτογαλία
26/06 19:00 Ρεσίφε ΗΠΑ-Γερμανία
26/06 19:00 Μπραζίλια Πορτογαλία-Γκάνα
8ος Ομιλος
Ημερ. Ωρα Πόλη Αγώνας
17/06 19:00 Μπέλο Οριζόντε Βέλγιο-Αλγερία
18/06 01:00 Κουϊάμπα Ρωσία-Νότια Κορέα
23/06 01:00 Ρίο ντε Τζανέιρο Βέλγιο-Ρωσία
22/06 19:00 Πόρτο Αλέγκρε Νότια Κορέα-Αλγερία
26/06 23:00 Σάο Πάουλο Νότια Κορέα-Βέλγιο
26/06 23:00 Κουριτίμπα Αλγερία-Ρωσία
ΦΑΣΗ ΤΩΝ «16»
49 28/06 19:00 Μπέλο Οριζόντε 1ος όμιλος (1) - 2ος όμιλος (2)
50 28/06 23:00 Ρίο ντε Τζανέιρο 3ος όμιλος (1) - 4ος όμιλος (2)
51 29/06 19:00 Φορταλέσα 2ος όμιλος (1) – 1ος όμιλος (2)
52 29/06 23:00 Ρεσίφε 4ος όμιλος (1) – 3ος όμιλος (2)
53 30/06 19:00 Μπραζίλια 5ος όμιλος (1) – 6ος όμιλος (2)
54 30/06 23:00 Πόρτο Αλέγκρε 7ος όμιλος (1) – 8ος όμιλος (2)
55 01/07 19:00 Σάο Πάουλο 6ος όμιλος (1) – 5ος όμιλος (2)
56 01/07 23:00 Σαλβαντόρ 8ος όμιλος (1) – 7ος όμιλος (2)
ΠΡΟΗΜΙΤΕΛΙΚΟΙ
57 04/07 23:00 Φορτελέσα Νικητής 49 – Νικητής 50
58 04/07 19:00 Ρίο ντε Τζανέιρο Νικητής 53 – Νικητής 54
59 05/07 23:00 Σαλβαντόρ Νικητής 51 – Νικητής 52
60 05/07 19:00 Μπραζίλια Νικητής 55 – Νικητής 56
ΗΜΙΤΕΛΙΚΟΙ
08/07 23:00 Μπέλο Οριζόντε Νικητής 57 – Νικητής 58
09/07 23:00 Σάο Πάουλο Νικητής 59 – Νικητής 60
ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 3η ΘΕΣΗ
12/07 23:00 Μπραζίλια
ΤΕΛΙΚΟΣ
13/07 22:00 Ρίο ντε Τζανέιρο
το είδαμε στο http://www.paskedi.gr/
Πού ψηφίζω: Βρείτε το εκλογικό σας κέντρο
Γύρω από τις συνήθειες του
Πάσχα μπλέκονται έθιμα και πρακτικές, που έχουν τις ρίζες τους σε
προχριστιανικά και λαϊκά δρώμενα. Πρόκειται για έθιμα με χαρακτήρα
λατρευτικό, εξαγνιστικό, αλλά και αποτρεπτικό του κακού, όποιου κακού
απειλεί την οικογένεια.
Τα κόκκινα αυγά της Μεγάλης
Πέμπτης έχουν μια ολόκληρη ιεροτελεστία, που ξεκινάει από την επιλογή
των καλύτερων αυγών, βαφής και σχεδίων και καταλήγει στην τοποθέτηση
τους στο πασχαλινό τραπέζι. Περικλείουν όλη μας τη ζωή. Εκφράζουν τη
χαρά για την Ανάσταση του Χριστού και το χρώμα τους λειτουργεί
αποτρεπτικά για κάθε κίνδυνο ή αρρώστια.
Γιατί βάφουμε τα αυγά (κυρίως) κόκκινα
Το
κόκκινο χρώμα, είναι χαρακτηριστικό για τη Μεγάλη Πέμπτη, όχι μόνο στα
αυγά. Σε πολλές περιοχές απλώνουν ένα κόκκινο υφαντό ή ένα πανί στο
παράθυρο, στο μπαλκόνι, στην αυλή του σπιτιού, έθιμο που έχει παρόμοιους
με το αυγό συμβολισμούς και κυρίως αποτρεπτικές ιδιότητεςα κόκκινα αυγά, τα τσουγκρίζουμε, ευχόμενοι ο ένας στον
άλλον. Μια πράξη που συμβολίζει το σπάσιμο του τάφου και των δεσμών του
θανάτου με την Ανάσταση του Κυρίου. Έπειτα τα τρώμε, ώστε να αποκτήσουμε
την κρυμμένη δύναμή τους.
Τα βάζουμε σε λαμπροκουλούρες και σε
τσουρέκια. Τα τοποθετούμε στους τάφους, ώστε και οι νεκροί να λάβουν το
μήνυμα της Ανάστασης. Τα βάζουμε στο εικονοστάσι για φυλαχτό. Μ' αυτά
σταύρωναν όσους έχουν υποστεί βασκανία ή τις έγκυες και αγγίζουν το σώμα
των ασθενών για να τους ανακουφίσουν από τους πόνους. Τα θάβουν στο
αμπέλι για να προστατεύεται από τα σκαθάρια και το χαλάζι και στο χωράφι
για καλή σοδειά. Τα κρεμούν με κλωστή από το ταβάνι, στολίζοντας και
προστατεύοντας έτσι το σπίτι.
Τη Μεγάλη Πέμπτη ζυμώνουν επίσης
τα ψωμιά της Λαμπρής και τα κουλουράκια, ενώ οι νονοί στέλνουν τις
λαμπάδες στα βαφτιστήρια και φυσικά το βράδυ στολίζουν τον Επιτάφιο με
λουλούδια.
Ο θόρυβος για να διώξουμε τον θάνατο (καμιά φορά με τραυματισμούς, αλλά τα έθιμα πρέπει να τηρούνται)
Η
Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα απόλυτης αργίας, εντός και εκτός σπιτιού.
Σε ορισμένες περιοχές, οι πιστοί συμπάσχουν με τον Χριστό πίνοντας τρεις
γουλιές ξύδι. Στην περιφορά του Επιταφίου ακολουθούμε με κεριά,
εκφράζοντας την θλίψη μας και μετά περνάμε από κάτω, καθώς θεωρείται
μεγάλη ευλογία.
Το Μεγάλο Σάββατο στολίζουν τον ναό με κλαδιά και
φύλλα δάφνης, ενώ σε πολλά μέρη το μεσημέρι έχουμε την πρώτη Ανάσταση.
Με το "Ανάστα ο Θεός" σκορπιούνται τα δαφνόφυλλα, χτυπούν οι καμπάνες
και οι πιστοί τα πόδια τους στο στασίδι, πυροβολούν, γενικά κάνουν
θόρυβο για να διώξουν τον θάνατο.
Θόρυβος με βαρελότα και
καμπάνες γίνεται και το βράδυ της Ανάστασης, μετά το "Χριστός Ανέστη",
οπότε τσουγκρίζουν τα αυγά, ενώ σε διάφορα μέρη της Ελλάδας σπάνε
τσουκάλια. Ο θάνατος νικήθηκε και η γιορτή αρχίζει. Μετά την Ανάσταση
έχουμε το έθιμο της μαγειρίτσας με πολλά χορταρικά ό,τι πρέπει για το
στομάχι, που είχε να δεχτεί τροφή ζωικής προέλευσης πολύ καιρό.
Το Πάσχα
Πάσχα
σημαίνει σούβλισμα του αρνιού. Σε πολλές περιοχές, πριν σφάξουν το ζώο,
το τιμούν ιδιαίτερα, στολίζοντας το με κόκκινη κορδέλα ή βάφοντας το με
κόκκινη μπογιά από τα αυγά. Το αρνί συμβολίζει τον Χριστό που
θυσιάστηκε σαν ζώο για την σωτηρία όλης της ανθρωπότητας.
Την
ημέρα του Πάσχα έχουμε τη Δεύτερη Ανάσταση, την Αγάπη. Μετά την μικρή
απογευματινή λειτουργία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας ακολουθούσαν
τελετουργικοί χοροί γύρω από την εκκλησία, με τον ιερέα να ανοίγει τον
χορό, ενώ επισκέπτονταν και το νεκροταφείο, όπου χόρευαν γύρω από τους
τάφους. Ο θάνατος έχει νικηθεί και η γιορτή συνεχίζεται.
πηγή: cosmo.gr
Όχι επειδή είναι παγκόσμια ήμερα και πρέπει αλλά επειδή είναι καλό
η μέρα αυτή να μας θυμίσει να πούμε ένα μεγάλο «Μπράβο» και ένα
Παραθέτουμε λοιπόν μερικά μόνο απ΄τα
μεγάλα βήματα που οι γυναίκες έχουν κάνει το τελευταίο διάστημα και τα
οποία θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης γι’ όλες μας:
• Οι γυναίκες εξακολουθούν να υστερούν
κατά πολύ σε τομείς σπουδών με μεγάλες δυνατότητες επαγγελματικής
αποκατάστασης μετά, όπως η τεχνολογία και τα χρηματοοικονομικά. Ωστόσο,
το περασμένο φθινόπωρο στο Berkeley, τα ποσοστά φαίνεται να άλλαξαν,
καθώς οι εγγραφές στο μάθημα επιστήμη των υπολογιστών έγιναν από
γυναίκες φοιτήτριες από άνδρες φοιτητές. Το Stanford ανακοίνωσε το 2012 ότι η εισαγωγή CS τάξη τους είχε φτάσει κοντά στο 50-50.
Ακόμα, μια μελέτη από το Computing Research Association έρχεται να
φέρει νέα δεδομένα στην μέχρι τώρα παγειωμένη αντίληψη. Το ποσοστό των
γυναικών που σπουδάζουν θετικές επιστήμες αλλά και ότι αφορά τους
υπολογιστές στις ΗΠΑ και τον Καναδά είναι σε άνοδο. Συγκεκριμένα
παρατηρήθηκε αύξηση 10 % από το 2010 έως το 2012, με τις γυναίκες να
αποτελούν το 12,9% των μεγαλύτερων εταιριών του κλάδου.
• Πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων
εταιρείες συνεχίζουν να δείχνουν την εμπιστοσύνη στις ηγετικές
ικανότητες των γυναικών, τοποθετώντας τες σε ανδροκρατούμενα πόστα μέχρι
χθες. Για παράδειγμα, HP και Yahoo. Μάλιστα, πρόσφατα, η Mary Barra
ονομάστηκε Διευθύνων Σύμβουλος της General Motors , η πρώτη γυναίκα
επικεφαλής της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας στον κόσμο.
• Η Janet Yellen ανέλαβε τον περασμένο Ιανουάριο, πρόεδρος της Federal Reserve. Είναι η πρώτη γυναίκα που κατέχει την θέση αυτή στην ιστορία 100 ετών της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ.
• Oι άντρες ηθοποιοί είχαν πάντοτε μεγαλύτερο κασέ στις κινηματογραφικές επιτυχίες. Όμως, η Sandra Bullock
κέρδισε 70 εκατ. δολάρια για την ταινία για Gravity, που σάρωσε στα
φετινά Οscars. Και στις αρχές Μαρτίου, η Jennifer Lee , η οποία
σκηνοθέτησε την ταινία κινουμένων σχεδίων Frozen, έγινε η πρώτη γυναίκα
σκηνοθέτης που οι αμοιβές της ξεπέρασαν το 1 δισ. δολάρια σε πωλήσεις
στο box office
• Και στο πολιτικό προσκήνιο η γυναίκεια δράση είναι πλέον εμφανής και αρκετά έντονη. Μην πάτε μακριά, θυμηθείτε την Wendy Davis, η οποία έκανε λόγο για την νομοθεσία ελέγχου των όπλων και της οπλοφορίας.
• Οι γυναίκες έχουν θέση και στο στρατό. Η Michelle Howard
πήρε το βαθμό του Ναυάρχου των ΗΠΑ και έγινε η πρώτη γυναίκα που
κατάφερε να έχει τη θέση αυτή στο Ναυτικό των ΗΠΑ. Ήταν επίσης η πρώτη
αφροαμερικανή γυναίκα που διοίκησε ένα πλοίο.
• Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου
του 2012, οι γυναίκες κατακτούν το βάθρο. Κερδίζουν 13 μετάλλια (τέσσερα
χρυσά, τέσσερα αργυρά και πέντε χάλκινα). «Νομίζω ότι το μεγαλύτερο
πράγμα , όταν σκέφτομαι τις ΗΠΑ είναι η ισότητα στον αθλητισμό», δήλωσε η
τέσσερις φορές Ολυμπιονίκης Julie Chu.
